Taalgebruik en kenmerken van narcisme

Hoe herken je een narcist?

‘Wat een narcist’, wordt tegenwoordig al snel over mensen geroepen. Narcisme associëren we vaak met een groot, opgeblazen ego. Toch komt narcisme in allerlei variaties en manifesteert het zich in verschillende gedragskenmerken. Hoe kun je een narcist herkennen? En wat is typisch taalgebruik van een narcist? Op deze en andere vragen geven we in dit artikel antwoord.

Hoe merk je dat iemand een narcist is?

Het herkennen van narcisme kan een behoorlijke uitdaging zijn. Een narcist weet door zijn of haar charmante gedrag vaak een goede indruk achter te laten. Dit zijn 6 kenmerken die kunnen wijzen op narcistische trekjes:

1. Gebrek aan empathie
   Of hun collega nu komt te overlijden of hun partner in het ziekenhuis belandt, narcisten tonen vaak weinig begrip of medeleven als het gaat om de gevoelens van anderen. Dit betekent dat ze zich maar lastig kunnen inleven in de emoties van mensen om hen heen.
2. Overmatige zelfliefde
   Een narcist heeft vaak een overdreven gevoel van eigenwaarde. Zo zoekt iemand met narcistische kenmerken vaak continu bewondering van anderen. Ze geloven dat ze speciale privileges verdienen en eisen buitensporige aandacht.
3. Manipulatief gedrag
   Narcisten manipuleren vaak om anderen voor zich te winnen of hun eigen behoeften te bevredigen. Ze kunnen leugens vertellen, anderen tegen elkaar uitspelen of jou emotioneel chanteren.
4. Verlangen naar macht en controle
   Narcisten staan graag op de voorgrond en in het middelpunt van de aandacht. Het is niet voor niets dat narcisten vaak in de politiek werken of een leidinggevende functie hebben. Ze houden graag controle over anderen en situaties.
5. Gebrek aan zelfreflectie
   Het ligt áltijd aan een ander. Narcisten kunnen simpelweg hun eigen gedrag niet kritisch bekijken. Ze nemen geen verantwoordelijkheid voor hun daden en wijzen bijna altijd met de vinger naar de ander.
6. Problemen in relaties
   Relaties met een narcist zijn lastig omdat narcisten vaak egocentrisch zijn. Ze houden weinig rekening met de behoeften van anderen. Ook hebben ze moeite met het behouden van langdurige relaties vanwege hun behoefte aan constante bewondering. Vreemdgaan ligt dus op de loer.

Lees ook: Gaslighting herkennen en stoppen

Heeft een narcist veel vrienden?

In een normale vriendschap is emotionele connectie belangrijk. Je vertelt elkaar over problemen, angsten en andere emoties. Hoewel een narcist op het eerste oog vaak zeer sociaal lijkt te zijn, ontbreekt juist die emotionele verbinding. Hierdoor kan de narcist zich leeg en eenzaam voelen, ondanks dat ze veel vrienden hebben. ‘Normale’ mensen sluiten meestal vriendschap met mensen die dezelfde interesses hebben. Bij een narcist ligt dit vaak anders. Zij hebben het nodig om zichzelf superieur te voelen. Hierdoor kiezen zij soms vrienden die zij als ‘minder’ beschouwen. Ook selecteren zij hun vrienden soms juist op het feit of zij zich aan hen kunnen optrekken en daardoor meer aanzien krijgen. Denk aan bekende personen, mensen met invloed in het zakenleven of personen met een bepaalde status.

Welke zinnen gebruikt een narcist?

Het taalgebruik van een narcist weerspiegelt meestal hun behoefte aan bewondering en superioriteit. Enkele zinnen die een narcistische partner vaak gebruikt aan het begin van de relatie of vriendschap toepast en een voorbeeld zijn van love bombing:

• “Jij bent de ware”
• “Ik heb nog nooit een vrouw/man als jij ontmoet”
• “Jij begrijpt mij als geen ander”
• “Ben ik jouw beste vriend/vriendin?”
• “Wij hebben niemand anders nodig”
• “Ik kan me niemand anders voorstellen als jij”
• “Jij bent zo leuk/grappig/perfect”
• “Wij blijven voor altijd samen”

Het ligt altijd aan een ander

Naar verloop van tijd komen er altijd scheurtjes in de relatie met een narcist. Of het nu een vriendschap of liefdesrelatie betreft. Heeft de narcist jou eenmaal aan het lijntje, dan komt de ware ik naar boven. De dingen die zij in deze fase tegen je zeggen, zeggen veel over hun eigenwaarde. Of eigenlijk: een gebrek daaraan. Denk aan:

• “Jij bent niet goed snik”
• “Jij bent veel te gevoelig”
• “Wat is er toch met jou aan de hand?”
• “Geen wonder dat niemand jou aardig vindt”
• “Niemand vindt jou aardig, maar ik doe altijd een goed woordje voor je”
• “Jij bent zo onzeker”
• “Hou op met huilen!”
• “Jij bent zo manipulatief”

Manipulatief taalgebruik narcist

Wanneer je omgaat met een narcist, is het vaak lastig om voor jezelf grenzen te stellen. Bij een confrontatie reageren narcisten meestal extreem defensief. Ook proberen ze de schuld op anderen te schuiven of jou te manipuleren door je een schuldgevoel aan te praten. Voorbeelden van taalgebruik:

• “Als je echt van me hield, dan …”
• “Als je echt om me gaf, dan …”

Belediging door narcist

Naarmate de relatie of een vriendschap met een narcist vordert, hoe meer de narcist controle over je probeert te krijgen. Beledigingen vinden in deze fase ook steeds meer plaats. Hierbij gebruiken ze woorden of zinnen als als:

• “Wat heb jij nu weer aan”
• “Die jurk is veel te kort”
• “Ik had je veel slimmer ingeschat”
• “Je zult nooit meer iemand krijgen zoals ik”
• “Jij eindigt moederziel alleen”
• “Je hebt het te danken aan je eigen gedrag”

Hoe kom ik uit een relatie met een narcist?

Een manier om aan de beledigingen en bedreigingen van een narcist te ontsnappen, is door het contact te stoppen. Maar het is belangrijk om eerst te werken aan je zelfvertrouwen en eigenwaarde. Onthoud dat narcisme een persoonlijkheidsstoornis is. Iedereen heeft bovendien wel narcistische trekjes. Het herkennen van de kenmerken en het taalgebruik is een belangrijke eerste stap zijn naar een gelukkiger leven.